1. Viêm Khớp Là Gì?
Viêm khớp là tình trạng sưng, đau, rối loạn có ảnh hưởng đến cấu trúc và hoạt động của một hoặc nhiều khớp. Các triệu chứng chính của bệnh viêm khớp là đau và cứng khớp, thường nặng hơn theo tuổi tác. Hiện nay có khoảng hơn 100 bệnh về viêm khớp với các nguyên nhân và phương pháp điều trị khác nhau.
Một số loại viêm khớp phổ biến nhất ở Việt Nam hiện nay:
- Thoái hóa khớp
- Viêm khớp dạng thấp
- Viêm khớp vẩy nến
- Viêm khớp nhiễm khuẩn
- Gút
- Viêm cột sống dính khớp
2. Phân Loại Viêm Khớp
2.1. Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là dạng viêm khớp phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Nó xảy ra khi sụn bảo vệ đệm các đầu xương bị mòn theo thời gian. Nhưng bên cạnh sự phân hủy của sụn, thoái hóa khớp còn ảnh hưởng đến toàn bộ khớp. Nó gây ra những thay đổi trong xương và làm suy giảm các mô liên kết giữ khớp với nhau và gắn cơ với xương.
Các triệu chứng thoái hóa khớp thường có thể kiểm soát được, mặc dù không thể hồi phục tổn thương, có thể kể đến như: đau khi vận động, giảm đau khi nghỉ ngơi, cứng khớp không kéo dài quá 30 phút, sưng khớp,…
2.2. Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mãn tính gây đau, sưng và cứng khớp. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến bàn tay, bàn chân và cổ tay dẫn đến một loạt triệu chứng như: khớp mềm, ấm, sưng tấy, bệnh lý có thể tồi tệ hơn vào buổi sáng hoặc sau khi không hoạt động,… Nguyên nhân dẫn đến viêm khớp dạng thấp xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn tấn công nhầm vào các mô của chính cơ thể bạn. Theo thời gian, sự nhầm lẫn có thể làm hỏng khớp, sụn và xương lân cận.
2.3. Viêm khớp vẩy nến
Viêm khớp vẩy nến là một dạng viêm khớp bắt nguồn từ một số người mắc bệnh vẩy nến – căn bệnh gây ra các mảng da đỏ có vảy bạc. Hầu hết mọi người phát triển bệnh vẩy nến nhiều năm trước khi được chẩn đoán mắc bệnh viêm khớp vẩy nến. Đau khớp, cứng khớp và sưng tấy là những dấu hiệu và triệu chứng chính của bệnh viêm khớp vảy nến. Chúng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của cơ thể, bao gồm cả đầu ngón tay và cột sống của bạn, và có thể từ tương đối nhẹ đến nặng. Không có cách chữa khỏi bệnh viêm khớp vảy nến. Điều trị nhằm mục đích kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương khớp. Nếu không điều trị, bệnh viêm khớp vảy nến có thể bị tàn phế.
2.4. Viêm khớp nhiễm khuẩn
Viêm khớp nhiễm khuẩn còn được gọi là viêm khớp nhiễm trùng, là một bệnh gây đau đớn ở khớp. Nó có thể xảy ra khi nhiễm trùng từ bộ phận khác của cơ thể lan đến khớp hoặc dịch xung quanh khớp. Vi trùng gây nhiễm trùng cũng có thể xâm nhập vào cơ thể khi phẫu thuật, hoặc qua vết thương hở hoặc vết tiêm. Các triệu chứng của viêm khớp nhiễm khuẩn thường đến nhanh chóng, bao gồm sưng, đau, sốt và ớn lạnh. Loại viêm khớp này thường xảy ra ở đầu gối, nhưng hông, mắt cá chân và cổ tay cũng có thể bị ảnh hưởng. Hiếm khi, viêm khớp nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến nhiều hơn một khớp.
2.5. Gút
Bệnh gút là một dạng viêm khớp phổ biến và phức tạp có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Nó được đặc trưng bởi các cơn đau đột ngột dữ dội, sưng, đỏ ở một hoặc nhiều khớp, thường gặp nhất là ở ngón chân cái. Nguyên nhân được cho là khi cơ thể có lượng axit uric dư thừa, các tinh thể sắc nhọn của nó có thể hình thành ở ngón chân cái hoặc các khớp khác, gây ra các đợt sưng và đau được gọi là các cơn gút.
2.6. Viêm cột sống dính khớp
Viêm cột sống dính khớp là một bệnh viêm, theo thời gian, có thể khiến một số xương ở cột sống (đốt sống) dính nhau. Sự hợp nhất này làm cho cột sống kém linh hoạt và có thể dẫn đến tư thế gù. Nếu xương sườn bị ảnh hưởng có thể dẫn đến tình trạng khó thở sâu.
Viêm cột sống dính khớp ảnh hưởng đến nam giới nhiều hơn nữ giới. Các dấu hiệu và triệu chứng thường bắt đầu ở tuổi trưởng thành sớm. Viêm cũng có thể xảy ra ở các bộ phận khác của cơ thể – phổ biến nhất là mắt.
3. Các Triệu Chứng Viêm Khớp Thường Gặp
Mỗi một loại viêm khớp sẽ có các triệu chứng, dấu hiệu cảnh báo khác nhau vậy nên bệnh nhân phải được thăm khám và tìm hiểu rõ mình thuộc loại viêm khớp nào. Thường các triệu chứng của viêm khớp phát triển theo thời gian, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện một cách đột ngột. Đau khớp, cứng khớp và sưng tấy là các triệu chứng phổ biến nhất. Ngoài ra, các triệu chứng của viêm khớp cũng có thể tồi tệ hơn vào buổi sáng khi rời khỏi giường hoặc đứng dậy sau khi đã nghỉ ngơi.
Một số triệu chứng viêm khớp thường gặp:
- Đau khớp, một số bệnh có thể đau mạnh hơn vào buổi sáng
- Cứng khớp
- Yếu cơ xung quanh khớp
- Đỏ, sưng xung quanh khớp
- Khi di chuyển khớp nghe tiếng lạo xạo
- Khả năng vận động của khớp bị hạn chế: Khó chạy nhảy, gập – duỗi các khớp, …
- Ngoài ra còn có một số biểu hiện đi kèm như: sốt, mệt mỏi, gầy sút cân, phát ban,…
4. Biến Chứng Bệnh Viêm khớp
Các biến chứng của viêm khớp khác nhau tùy thuộc vào loại viêm khớp. Dưới đây là những biến chứng thường thấy nhất:
- Các nốt thấp: Những khối mô cứng này thường hình thành xung quanh các điểm có áp lực, chẳng hạn như khuỷu tay, đầu gối. Tuy nhiên, những nốt này cũng có thể hình thành ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, bao gồm cả tim và phổi.
- Hoại tử xương là tình trạng mô xương chết do thiếu nguồn cung cấp máu, nó có thể dẫn đến những vết gãy nhỏ trong xương và khiến xương xẹp xuống. Quá trình này thường mất vài tháng đến hàng năm.
- Suy giảm chức năng gân và dây chằng xung quanh khớp; đè, chèn ép dây thần kinh bị trong viêm khớp của cột sống.
- Bại liệt
- Khô mắt và miệng: những người bị viêm khớp có nhiều khả năng phát triển hội chứng Sjogren, một chứng rối loạn làm giảm lượng ẩm trong mắt và miệng.
- Bệnh loãng xương: viêm khớp làm tăng nguy cơ loãng xương – một tình trạng làm suy yếu xương và dễ bị gãy hơn.
- Vấn đề về tim: viêm khớp có thể làm tăng nguy cơ bị xơ cứng và tắc nghẽn động mạch, cũng như viêm túi bao quanh tim.
- Bệnh phổi: những người bị viêm khớp có nguy cơ bị viêm và sẹo mô phổi cao hơn, có thể dẫn đến khó thở tiến triển.
- Ung thư hạch: viêm khớp làm tăng nguy cơ ung thư hạch, một nhóm ung thư máu phát triển trong hệ thống bạch huyết.
5. Điều Trị
Việc điều trị dứt điểm các bệnh viêm khớp là rất khó vì đa số các bệnh này là bệnh mạn tính. Vậy nên các thuốc điều trị đều nhằm mục đích kiểm soát cơn đau, giảm thiểu tổn thương khớp, cải thiện chất lượng cuộc sống. Một số cách chữa bệnh viêm khớp có thể kể đến như:
5.1. Điều trị không dùng thuốc
- Tránh khớp bị quá tải bởi vận động và trọng lượng
- Giảm béo đối với các bệnh nhân béo phì
- Thay đổi tư thế đứng ngồi đi nếu gây lệch trục khớp
- Chế độ sinh hoạt hợp lý: tập thể dục và có một chế độ ăn kiêng khoa học
5.2. Điều trị dùng thuốc
Các thuốc được dùng theo từng loại bệnh viêm khớp khác nhau. Một số nhóm thuốc thường được sử dụng cho người bị viêm khớp:
- Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) biệt dược: Mobic, Ibuprofen, diclofenac, meloxicam,…
- Thuốc giảm đau gây nghiện: Acetaminophen, morphin,…
- Corticosteroid
- Các thuốc tác dụng chậm DMARDs: methotrexat, salazopyrin,…
6. Cách Phòng Ngừa
- Nâng cao sức khỏe, tập luyện thể dục thể thao, lập kế hoạch ăn uống hợp lý.
- Tránh làm việc nặng trong thời gian dài, hạn chế stress.
- Phát hiện và điều trị sớm các bệnh viêm khớp liên quan đến nhiễm trùng hoặc rối loạn miễn dịch.
- Giảm cân tránh béo phì.
