Dịch trong ổ khớp là thành phần đặc biệt có tác dụng bôi trơn và giảm ma sát cũng như nuôi dưỡng các sụn trong khớp. Tuy nhiên, đôi lúc lượng dịch trong khớp gia tăng quá mức sẽ dẫn đến tình trạng tràn dịch khớp gối gây hạn chế vận động hay thậm chí phá hủy khớp. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm hiện tượng tràn dịch rất cần thiết để điều trị sớm và phòng ngừa các biến chứng.
1. Tràn Dịch Khớp Gối Là Gì? Nguyên Nhân Của Tràn Dịch Khớp Gối?
Tràn dịch khớp gối là tình trạng gia tăng lượng dịch bất thường trong khớp gối sau chấn thương hoặc các nguyên nhân bất thường trong khớp làm hạn chế vận động khớp gối. Mặc dù không phải là một bệnh khó chữa nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm.
Một số nguyên nhân thường gặp của tràn dịch khớp gối gồm có:
- Tràn dịch sau các chấn thương: Các loại chấn thương sau khi chơi thể thao hay vận động quá sức hoặc tai nạn lao động, sinh hoạt khiến sụn khớp bị tổn thương, giãn hoặc đứt dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau hay rách sụn chêm, gãy xương,…
- Tràn dịch trong các bệnh lý về khớp: Một số bệnh lý mạn tính có thể dẫn đến tràn dịch khớp gối có thể kể đến như thoái hóa khớp, nhiễm trùng khớp, gout hoặc viêm khớp dạng thấp, rối loạn đông máu,…
- Nhiễm khuẩn: Vi khuẩn cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới tràn dịch khớp gối, một số loại vi khuẩn thường thấy là: vi khuẩn lao, Mycoplasma, ngoài ra còn có virus hoặc vi nấm.
2. Làm Thế Nào Để Nhận Biết Viêm Khớp Gối Tràn Dịch?
Dấu hiệu cơ bản nhất để phát hiện tràn dịch khớp gối là tình trạng khớp gối nổi mẩn đỏ kèm sưng và phù nề. Khi so sánh 2 bên khớp gối có thể nhận ra sự lớn hơn bất thường của bên tràn dịch do bao khớp dày lên.
Bệnh nhân thường sẽ có cảm giác nặng nề bên khớp tổn thương và rất hạn chế vận động khi đi lại hoặc khó gấp duỗi. Theo thời gian nếu không được can thiệp thì các cơ xung quanh sẽ yếu dần khiến khớp ngày càng không vững cùng với cơn đau dai dẳng.
Những biểu hiện kể trên có thể được phát hiện từ bản thân người bệnh, tuy nhiên để xác định chính xác tình trạng tràn dịch khớp gối thì một số xét nghiệm có thể hỗ trợ đắc lực như:
- Công thức máu: Chủ yếu để xác định tình trạng viêm nhiễm hoặc viêm khớp dạng thấp
- Chụp X-quang: Phát hiện các vấn đề như gãy xương, trật khớp, thoái hóa khớp hoặc bệnh lý u xương
- Chụp MRI: Dùng để phát hiện kỹ hơn bất thường về xương và cả phần khớp như gân, dây chằng và các sụn
- Chọc hút dịch khớp: Việc hút dịch khớp này sẽ giúp xác định bản chất của dịch trong khớp, từ đó chẩn đoán được nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh
3. Viêm Khớp Gối Tràn Dịch Có Nguy Hiểm Không?
Tràn dịch khớp gối ở giai đoạn sớm hoàn toàn có thể được điều trị dứt điểm mà không gây nhiều biến chứng, tuy nhiên thực tế nhiều người bệnh chủ quan với tình trạng bệnh của mình khiến tình trạng khi đến các cơ sở y tế là đã trầm trọng.
Ngoài gây hạn chế vận động khớp gối do tình trạng sưng viêm, các biến chứng có thể gặp như nhiễm trùng khớp do chọc hút dịch khớp nhiều lần hoặc thậm chí là phá hủy khớp và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể bệnh nhân.
4. Các Phương Pháp Điều Trị Viêm Khớp Gối Tràn Dịch
Việc lựa chọn phương pháp điều trị tràn dịch khớp gối phụ thuộc vào mức độ và giai đoạn của bệnh nhưng thường có các phương pháp phổ biến sau:
Điều trị bằng thuốc: Bao gồm thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh khi có nguy cơ bị nhiễm khuẩn và thuốc kháng viêm corticosteroid uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp gối. Tuy nhiên, quá trình sử dụng thuốc cần được theo dõi nghiêm ngặt bởi bác sĩ điều trị, đặc biệt là đối với thuốc có tác dụng phụ như corticoid.
Điều trị xâm lấn: Việc lượng dịch tồn đọng trong khớp không chỉ hạn chế vận động mà còn làm bệnh nhân đau đớn và khó chịu, vì vậy việc chọc hút sẽ giúp giảm nhẹ các triệu chứng cho bệnh nhân. Chọc hút có thể kết hợp với cả tiêm corticoid để điều trị.
Ngoài ra, nội soi khớp giúp chẩn đoán và điều trị các tổn thương như sụn, dây chằng hoặc thoái hóa khớp. Cuối cùng khi tổn thương thoái hóa khớp quá nặng bệnh nhân cần được phẫu thuật để điều trị
Tự chăm sóc khi bị tràn dịch khớp gối: Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, tránh đi lại nhiều nhằm giảm thiểu trọng tải mà khớp gối phải chịu đựng, chườm đá và kê cao chân sẽ giúp tuần hoàn phía chi dưới được thuận lợi và giảm sưng nề
Ngoài ra, để phát hiện và điều trị kịp thời tràn dịch khớp gối bệnh nhân cần thực hiện các biện pháp sau:
- Thăm khám định kỳ để phát hiện các bệnh lý mạn tính như thoái hóa hay viêm khớp dạng thấp, gout
- Dùng thuốc điều trị nguyên nhân trực tiếp gây nên tràn dịch khớp gối hoặc đeo nẹp theo yêu cầu điều trị
Hơn hết, cần phải nhớ rằng mọi biện pháp điều trị triệu chứng chỉ có thể làm giảm biểu hiện bệnh, bệnh nhân cần đến các cơ sở y tế sớm nhất có thể khi phát hiện các biểu hiện đầu tiên. Việc điều trị tận gốc nguyên nhân mới giúp cho bệnh không tái phát và tiến triển thành mạn tính.
5.Một Số Biện Pháp Phòng Ngừa
Để không phải rơi vào tình trạng tràn dịch khớp gối, bạn nên chú ý trong cách chăm sóc sức khỏe bản thân mình.
– Bảo vệ khớp gối bằng những đồ dùng bảo hộ chuyên dụng khi chơi thể thao, lao động nặng.
– Cẩn thận trong chơi thể thao hay khi làm việc để tránh chấn thương xảy đến.
– Duy trì cân nặng ở mức phù hợp, bởi đầu gối sẽ là nơi chịu nhiều áp lực nhất khi trọng lượng cơ thể gia tăng. Không nên ăn quá nhiều đồ dầu mỡ, nhiều chất béo; không nên ăn đêm,…
– Tập thể dục thường xuyên với các bài tập nhẹ nhàng, vừa sức. Bằng cách này khớp gối được vận động hàng ngày sẽ được giảm bớt áp lực và tăng cường sức mạnh cho các cơ bắp xung quanh.
Có thể thấy viêm khớp gối tràn dịch sẽ tiến triển xấu nếu không được phát hiện sớm và điều trị dứt điểm. Do đó, để bảo vệ khớp gối và sức khỏe của bản thân, bạn nên duy trì kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần để phòng ngừa hiệu quả. Đồng thời, kết hợp với lối sinh hoạt khoa học cùng thói quen tốt sẽ giúp khớp gối trở nên khỏe và dẻo dai hơn.
