Viêm quanh khớp vai là căn bệnh khá phổ biến, thường gặp ở nhiều nhóm đối tượng. Người bệnh sẽ gặp phải những cơn đau dữ dội không chỉ ở vai mà còn lan lên cổ, bàn tay, ngón tay, gây ra nhiều bất tiện cho người bệnh. Vậy nguyên nhân của căn bệnh này là gì, cách điều trị ra sao?
1.Nguyên nhân
- Thoái hóa gân do tuổi tác: Bệnh thường xảy ra ở người trên 50 tuổi;
- Nghề nghiệp lao động nặng có các chấn thương cơ học lặp đi lặp lại, gây tổn thương các gân cơ quanh khớp vai như gân cơ trên gai, cơ nhị đầu cánh tay (thợ rèn, lái xe…);
- Tập thể thao quá sức, chơi một số môn thể thao đòi hỏi phải nhấc tay lên quá vai như chơi cầu lông, tennis, bóng rổ, bóng chuyền, chèo thuyền…;
- Chấn thương vùng vai do ngã, trượt, tai nạn ô tô, xe máy;
- Một số bệnh lý khác (tim mạch, hô hấp, tiểu đường, ung thư vú, thần kinh, lạm dụng thuốc ngủ).
Viêm quanh khớp vai có bốn thể lâm sàng:
- Đau vai đơn thuần thường do bệnh lý gân;
- Đau vai cấp do lắng đọng vi tinh thể;
- Giả liệt khớp vai do đứt các gân của bó dài gân nhị đầu hoặc đứt các gân mũ cơ quay khiến cơ delta không hoạt động được;
- Viêm quanh khớp vai thể đông cứng: viêm dính bao hoạt dịch, co thắt bao khớp, bao khớp dày, dẫn đến giảm vận động khớp ổ chảo – xương cánh tay.
3. Triệu chứng
- Đau tăng khi vận động khớp vai, đặc biệt là đau khi giơ tay lên quá đầu hoặc các động tác như chải đầu hoặc giơ tay ra sau lưng
- Đau cả khi nghỉ ngơi, đau về đêm, đặc biệt là khi nằm tì đè vào vùng vai
- Hạn chế các động tác vận động khớp vai (đối với thể viêm quanh khớp vai thể đông cứng hạn chế vận động khớp vai rất nhiều)
- Trường hợp đau vai cấp do viêm khớp vi tinh thể: Đau vai xuất hiện đột ngột với các tính chất dữ dội, đau gây mất ngủ, đau lan toàn bộ vai, lan lên cổ, lan xuống tay, đôi khi xuống tận bàn tay. Bệnh nhân giảm vận động khớp vai nhiều thường có tư thế cánh tay sát vào thân, không thực hiện được các động tác vận động thụ động khớp vai, đặc biệt là động tác giạng vai
4. Điều trị bệnh viêm quanh khớp vai
Khi thấy xuất hiện triệu chứng viêm đau khớp vai do tai nạn hoặc do chơi thể thao người bệnh nên đến các chuyên khoa xương khớp để khám bệnh ngay, tránh để xảy ra các biến chứng. Nguyên tắc điều trị thường là dùng các loại thuốc giảm đau, chống viêm, giãn cơ. Ngoài ra, có thể sử dụng thêm loại glucossamin, chondroitin để giúp giảm đau khớp và tái tạo khớp.
Tuy vây, việc sử dụng loại thuốc nào, liều lượng ra sao cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định, người bệnh không tự động chẩn đoán hoặc mua thuốc về điều trị. Bên cạnh điều trị nội khoa người bệnh cũng có thể kết hợp liệu pháp xoa bóp bấm huyệt. Việc điều trị ngoại khoa sẽ được áp dụng trong những trường hợp thật cần thiết và phải do bác sĩ điều trị chỉ định.
4.1 Thuốc giảm đau
Theo WHO, các loại thuốc giảm đau đều có 3 bậc. Tuy nhiên người bệnh bị viêm quanh khớp vai thường được sử dụng các loại thuốc bậc 1 và bậc 2.
- Thuốc bậc 1 bao gồm: Acetaminophen – Efferalgan 500mg uống 2-6 viên/ngày.
- Thuốc bậc 2 bao gồm: Acetaminophen kết hợp codein: Efferalgan codein uống 2-6 viên/ngày.
4.2 Thuốc chống viêm không steroid
Đối với các loại thuốc chống viêm steroid bác sĩ sẽ cho bệnh nhân sử dụng một trong số các loại thuốc sau:
- Diclofenac (Voltaren) viên 50mg, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên, uống sau khi ăn no, có thể uống mỗi ngày 1 viên 75mg. Ngoài ra, có thể sử dụng dưới dạng ống tiêm bắt 75mg/này trong 2-3 ngày đầu bệnh nhân bị đau nhiều, sau đó chuyển dần sang đường uống.
- Meloxicam (Mobic) viên 7,5mg, uống mỗi ngày 2 lần, uống sau khi ăn no hoặc sử dụng dạng ống tiêm bắp 15mg/ngày, thực hiện trong 2-3 ngày liên tiếp nếu người bệnh bị đau nhiều, sau đó chuyển dần sang đường uống.
- Celecoxib (Celebrex) viên 200mg, mỗi ngày uống từ 1-2 viên, uống sau khi ăn no. Không nên dùng cho những bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh tim mạch, thận trọng khi sử dụng cho những người cao tuổi.
- Các loại thuốc bôi ngoài da khác như: Voltaren emugel, Profenid gel,…
*Lưu ý: Tuyệt đối không phối hợp các loại thuốc trong nhóm trên bởi nó không những không làm tăng hiệu quả điều trị mà còn gây ra nhiều tác hại cho cơ thể.
4.3 Thuốc Corticoid
Hiện vẫn chưa có chỉ định sử dụng Corticoid cho toàn thân nên chỉ có thể dùng thuốc này để tiêm tại chỗ. Liệu pháp tiêm Corticoid được chỉ định thực hiện tại những tuyến đã được đào tạo cơ bản về kỹ thuật tiêm khớp. Mục đích là để đưa corticoid vào vị trí gân, bao gân bị tổn thương trong điều kiện phải đảm bảo vô trùng tuyệt đối.
Liều dùng để tiêm các điểm bám gân quanh khớp vai là 0.5ml tại một vị trí tiêm, mỗi năm tiêm không quá 3 đợt tại cùng một vị trí. Một số loại thuốc corticoid được sử dụng phổ biến hiện nay đó là:
- Hydrocortison acetat lọ 125mg/5ml, thuốc có dạng hỗn dịch, độ tan tốt, có tác dụng nhanh, thời gian bán thải ngắn. Mỗi đợt tiêm không quá 3 lần cho một vị trí, mỗi lần tiêm cách nhau 3 ngày.
- Depo-Medrol lọ 40mg/ml, thuốc có dạng hỗn dịch có tính tan chậm, tác dụng lâu dài. Mỗi đợt chỉ tiêm một lần vào đúng một vị trí.
- Diprospan lọ 1ml là phước hợp bao gồm: Betamethason natri phosphat (2mg betamethason) và Bethamethason dipropionat (5mg betamethason). Mỗi đợt chỉ tiêm một lần vào đúng một vị trí.
4.4 Các loại thuốc hỗ trợ khác
Một số loại thuốc được dùng để hỗ trợ điều trị bệnh viêm quanh khớp vai như:
Thuốc giãn cơ: Có thể sử dụng một trong số các loại thuốc sau:
- Mydocalm loại 50mg, 150mg uống tối đa 450mg/ngày.
- Myonal 50mg, uống 3 viên/ngày.
- Mydocalm 100mg, tiêm bắp sâu 2 lần/ngày.
Thuốc chống trầm cảm 3 vòng: Amitriptylin 25mg, uống mỗi ngày 1 viên, dùng liên tục trong vòng 5-7 ngày.
Những loại thuốc này khi uống cần có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý sử dụng hoặc thay đổi liều lượng khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.
4.5 Vật lý trị liệu
Người bệnh có thể kết hợp song song giữa việc sử dụng thuốc Tây y và tập các bài vật lý trị liệu để khớp vai được linh hoạt hơn.
- Người bệnh bị viêm khớp quanh vai nhưng không có sưng nóng có thể áp dụng liệu pháp nhiệt như hồng ngoại, sóng ngắn, sóng siêu âm, bó nến,…
- Giảm đau tại chỗ bằng các phương pháp xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu. Phương pháp này nên được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa, người bệnh tuyệt đối không được tự ý làm ở nhà hoặc đến thăm khám tại những cơ sở không uy tín.
- Tập các bài tập vận động nhẹ nhàng. Bởi trong giai đoạn viêm cấp có sưng đau nhiều nên người bệnh phải hạn chế vận động trong thời gian ngắn. Sau đó khi bệnh đã được cải thiện thì cần phải tập phục hồi các động tác để bảo tồn chức năng vận động của khớp vai.
Vật lý trị liệu cũng là một phương phát giúp điều trị viêm quanh khớp vai khá hữu hiệu
4.6 Điều trị khác
Một số điều trị khác sẽ được bác sĩ áp dụng phù hợp cho từng hoàn cảnh và thể trạng của người bệnh:
- Tiêm bao gân bằng thuốc corticoid thông qua việc siêu âm để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
- Tiêm bao khớp vai bằng thuốc corticoid dưới màn tăng sáng trong thể đông cứng khớp vai.
- Nội soi khớp vai để chẩn đoán chính xác những tổn thương, đồng thời giúp điều trị như khâu mũi cơ quay, khâu sụn viền, làm rộng khoang dưới mỏm cùng vai điều trị hội chứng chèn ép mỏm cùng vai, nội soi ổ khớp loại bỏ các tinh thể calci.
- Phẫu thuật khớp vai thực hiện theo chỉ định của bác sĩ, chỉ áp dụng khi có bán trật khớp vai, nối các gân bị đứt trong thể giả liệt.
- Kiểm soát tốt đối với các bệnh như tiểu đường, viêm khớp dạng thấp.
5. Phòng bệnh viêm quanh khớp vai
Một số biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh viêm quanh khớp vai như sau:
- Hướng dẫn người bệnh các tư thế lao động sinh hoạt hàng ngày khi đã có tổn thương ở khớp vai thì không nên lao động, khuân vác nặng.
- Tránh những môn thể thao phải dùng nhiều đến khớp cai như cầu lông, quần vợt, bóng bàn, ném bóng,… các chấn thương dù nhẹ nhưng nếu lặp đi lặp lại nhiều lần cũng có thể khiến tình trạng viêm nhiễm tái diễn.
- Thay vào đó bạn nên thực hiện những môn thể thao nhẹ nhàng như yoga, erobic,…
- Quản lý và điều trị triệt để các bệnh lý nội khoa như tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, bệnh mạch vành, bệnh phổi, tai biến mạch máu não,…
- Phát hiện và điều trị sớm những trường hợp bị đau vai đơn thuần hoặc đau vai cấp tính.
- Sử dụng nhiều loại thực phẩm giàu canxi, vitamin D, photpho và kali,… để giúp xương khớp luôn chắc khỏe.
- Chú ý khi đi lại cẩn trọng, tránh để xảy ra tai nạn xe cộ, té ngã, đặc biệt với những người cao tuổi, sức yếu.
Viêm quanh khớp vai là một căn bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng những triệu chứng mà nó gây ra lại có những tác động vô cùng lớn đến sức khỏe người bệnh. Do đó ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường của sức khỏe, đặc biệt là vùng vai gáy, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tìm ra phương pháp điều trị thích hợp nhất.
