Thoái hóa khớp háng là bệnh lý chủ yếu gặp ở người lớn tuổi, là hậu quả của tuổi tác và tình trạng mài mòn khớp kéo dài. Phát hiện và điều trị sớm giúp người bệnh giảm cảm giác đau đớn. Vậy các phương pháp điều trị và phòng ngừa thoái hóa khớp háng là gì?
1.Thoái Hóa Khớp Háng Là Gì?
Bệnh nhân thoái hóa khớp háng thường bị đau đớn kéo dài, cấu trúc khớp bị biến đổi và thậm chí là tàn phế, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống cũng như tạo thêm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nếu được chẩn đoán, điều trị sớm, bệnh sẽ phát triển chậm lại, giảm triệu chứng đau đớn, bệnh nhân khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ tàn phế.
Thoái hóa khớp háng gồm hai thể bệnh:
- Thoái hóa khớp háng nguyên phát: Chiếm 50% các trường hợp, hay gặp ở người trên 60 tuổi.
- Thoái hóa khớp háng thứ phát: Được phân thành các dạng nhỏ sau:
- Thoái hóa khớp háng sau chấn thương như: gãy cổ xương đùi, trật khớp háng hoặc vỡ ổ cối.
- Thoái hóa khớp háng sau biến dạng mắc phải coxa plana hoặc sau khi bị hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi.
- Thoái hóa khớp háng trên nền dị dạng cũ: Trật khớp háng, thiểu sản khớp háng,…
2.Các Phương Pháp Điều Trị Thoái Hóa Khớp Háng
2.1 Điều trị nội khoa chữa thoái hóa khớp háng
- Các thuốc giảm đau, chống viêm
- Giữ cân nặng cơ thể hợp lý
- Dùng các thiết bị hỗ trợ quá trình di chuyển đồng thời giúp cải thiện chức năng của các khớp như: Nạng, xe tập đi, gậy…
- Tập vật lý trị liệu: Các bài tập thường có tác dụng giúp tăng cường lưu thông máu, tăng cường sự linh hoạt của các khớp và tăng cường cơ bắp xung quanh hông. Các bài tập được chuyên gia hướng dẫn dành riêng cho bệnh nhân thoái hóa khớp háng bao gồm:
- Bài tập nâng chân cao: Nằm sấp, hai tay chống thẳng lên, hai mũi chân chạm mặt sàn. Người bệnh thoái hóa khớp háng để hai đầu gối chạm xuống đất, từ từ nâng hai chân tạo với mặt sàn một góc 90 độ. Giữ tư thế này trong vòng 10 giây rồi lặp lại trong 10 phút mỗi ngày.
- Bài tập kéo gối: Nằm ngửa, hai đầu gối co lại. Dùng tay kéo đầu gối áp sát vào ngực. Giữ tư thế này trong vòng 10 giây, cần tập hàng ngày để thấy hiệu quả.
2.2 Điều trị ngoại khoa
Được áp dụng khi các biện pháp nội khoa không có hiệu quả, khả năng vận động bị suy giảm nghiêm trọng với mục đích chính là giảm đau và cải thiện chức năng vận động của khớp háng. Có ba phương pháp đang được áp dụng hiện nay:
- Cắt bỏ xương để hạn chế hình thành gai xương hoặc biến dạng khớp. Nhờ đó mà bệnh nhân có thể vận động bình thường.
- Thay một phần khớp háng được tiến hành khi khớp háng chỉ hư một phần và sụn đã bị bào mòn
- Thay toàn bộ khớp háng được tiến hành để thay khớp háng nhân tạo, có chức năng tương tự như khớp háng tự nhiên.Thường chỉ định trong trường hợp bệnh nhân bị bệnh rất nặng, có triệu chứng đau nhiều và thường là trên 60 tuổi.
2.3 Chỉ định thay khớp háng toàn phần:
Những bệnh lý có thể làm tổn thương khớp háng:
- Viêm xương khớp: Làm tổn thương mặt sụn bao bọc đầu xương tại vị trí của khớp
- Viêm khớp dạng thấp: Gây ra bởi sự phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch, tổn thương do viêm của bệnh lý này có thể ăn mòn xương và làm biến dạng khớp
- Hoại tử xương: Nếu không có đủ máu nuôi đến vùng khớp háng, xương vùng này có thể bị lún và làm biến dạng khớp
Thoái hóa khớp háng nặng:
- Kéo dài, không đáp ứng với thuốc giảm đau
- Đau tăng khi đi lại, ngay cả khi đã chống gậy
- Đau khiến người bệnh mất ngủ
- Đau khiến người bệnh gặp khó khăn khi đi lên hoặc xuống cầu thang
- Đau khiến người bệnh khó đứng dậy được khi đang ngồi
2.4 Biến chứng khi thay khớp háng toàn phần:
Biến chứng có thể xảy ra với mọi phẫu thuật là phản ứng không mong muốn với thuốc gây mê, chảy máu nhiều hoặc tạo cục máu đông (huyết khối tĩnh mạch sâu)
Riêng với thay khớp háng toàn phần, người bệnh còn có thể gặp các biến chứng sau:
- Nứt xương đùi
- Tổn thương thần kinh xung quanh khớp háng
- Nhiễm trùng khớp háng
- Lỏng khớp
- Trật khớp
- Chiều dài hai chân chênh lệch
Thay khớp háng là giải pháp “cứu cánh” cho căn bệnh này, khi các biện pháp điều trị khác không phát huy tác dụng. Phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo giúp người bệnh cải thiện chức năng vận động khi bị thoái hóa khớp háng, tạo thuận lợi cho người bệnh tái hòa nhập với cuộc sống thường ngày của gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên khi thay khớp háng toàn phần, phần khớp háng nhân tạo không thể hoàn thiện như khớp háng thật của con người, do đó để bảo vệ tốt khớp nhân tạo và phòng ngừa những tai biến có thể xảy ra trước mắt cũng như lâu dài, việc phục hồi chức năng sớm là vô cùng quan trọng và cần thiết.
Sau khi thực hiện thay khớp háng toàn phần, người bệnh có thể về nhà sau 5 đến 10 ngày, dùng nạng hoặc khung tập đi trong vài tuần. Tập luyện đều đặn sẽ giúp người bệnh quay trở lại với các hoạt động bình thường sớm nhất có thể. Hầu hết các trường hợp hồi phục hoàn toàn và đa phần phẫu thuật thay khớp háng toàn phần đều có kết quả tốt.
